In de wielerwereld zijn vergelijkingen met Eddy Merckx – algemeen beschouwd als de beste wielrenner aller tijden – onvermijdelijk wanneer een renner de sport domineert. De laatste tijd wordt Tadej Pogačar het vaakst genoemd als de man die de ongelooflijke nalatenschap van de “Kannibaal” zou kunnen evenaren. Maar Axel Merckx, voormalig profwielrenner en zoon van de vijfvoudig Tour de France-winnaar, is verre van overtuigd.
In een gesprek met de Belgische krant Het Nieuwsblad gaf Axel een afgewogen kijk op Pogačars prestaties en hoe die zich verhouden tot de buitengewone carrière van zijn vader. “Pogačar is net zo sterk als mijn vader in zijn beste jaren”, erkende hij. “Maar kan hij dat jaar na jaar herhalen, zoals mijn vader deed? En zal hij ooit het uurrecord verbreken, of Milaan-San Remo zeven keer en Luik-Bastenaken-Luik vijf keer winnen, net als mijn vader? Dat is twijfelachtig.”
Voor Axel gaat de discussie verder dan puur talent. Het gaat om veelzijdigheid, consistentie en het vermogen om op elk terrein en onder alle omstandigheden te winnen, seizoen na seizoen. “Mathieu van der Poel als specialist in de voorjaarsklassiekers, Tadej Pogačar als allrounder, Mark Cavendish als sprinter en Remco Evenepoel als tijdrijder – vier ongelooflijke kampioenen – zijn elk superieur in hun eigen domein”, legde hij uit. “Maar je zou ze allemaal moeten combineren om mijn vader te overtreffen.”
De reacties komen op een moment dat wielerfans en analisten debatteren over de vraag of Pogačar, met meerdere Tour de France-overwinningen en Monument-overwinningen, misschien al de grootste van het moderne tijdperk is. Hoewel Axel het talent van de Sloveen prijst, gelooft hij dat de dominantie van zijn vader – in alle soorten races – ongeëvenaard blijft.
Als manager van het ontwikkelingsteam van Hagens Berman Jayco heeft Axel ook een uniek perspectief op hoe de sport is veranderd sinds zijn eigen racetijd. “Toen ik onder de 23 jaar was, trainde ik nog zoals mijn vader dat deed”, zei hij. “Nu komen ontwikkelingsteams naar wedstrijden met een bus ter waarde van een miljoen euro. Deze renners zijn verwend. Hebben ze nog steeds de drive om door te groeien? Ze leven als professionals voordat ze zelfs maar een profcontract hebben getekend.”
Hoewel de professionele aanpak van trainen en racen onmiskenbare vooruitgang heeft gebracht, waarschuwt Axel voor de nadelen. “Achttienjarigen zijn nog steeds kinderen”, zei hij. “Niet iedereen kan dat leven fysiek of mentaal aan. Ik zie veel jonge renners instorten, opgeven, in een depressie belanden of jaren nodig hebben om hun potentieel te bereiken.”
Een probleem, gelooft Axel, is dat er onrealistische vergelijkingen worden gemaakt. “Velen vergelijken zichzelf met Evenepoel, maar Remco is uniek”, zei hij. “Niet elke getalenteerde tiener zal hetzelfde pad volgen of hetzelfde vroege succes behalen. Die druk kan schadelijk zijn.”
Op een onthullend moment tijdens het interview vertelde Axel dat hij Evenepoel bijna in zijn ontwikkelingsteam had gekregen. “Ik had Remco thuis en we hadden een overeenkomst”, zei hij. “Maar hij ontwikkelde zich zo snel dat de grote teams zich aansloten. Natuurlijk hadden we hem graag een jaar bij ons gehad, en op dat moment deed het pijn om hem te verliezen. Maar achteraf gezien was zijn keuze de juiste.”
Axels reflecties benadrukken de dunne lijn tussen het koesteren van talent en het te hard pushen van renners, te vroeg. Hoewel de moderne systemen in het wielrennen carrières kunnen versnellen, kunnen ze ook druk creëren die moeilijk te hanteren is voor jonge atleten.
Volgens hem zal de toekomst van wielergrootheid niet alleen afhangen van fysiek talent, maar ook van veerkracht en aanpassingsvermogen. “Het gaat niet alleen om het winnen van één wedstrijd of één seizoen”, zei hij. “Het gaat erom dat je het in alle soorten wedstrijden kunt volhouden, jaar na jaar, gedurende meer dan een decennium. Dat maakte mijn vader zo bijzonder.”
Het debat over de vraag of iemand het record van Eddy Merckx echt kan evenaren, zal waarschijnlijk nog jaren aanhouden. Voorlopig gelooft Axel dat de wielerwereld verschillende uitzonderlijke kampioenen kent – maar niemand die de allesomvattende dominantie van zijn vader kan evenaren.
En als er uiteindelijk iemand opstaat die die erfenis uitdaagt? Volgens Axel Merckx zal er een unieke renner nodig zijn met de gecombineerde talenten van Van der Poel, Pogačar, Cavendish en Evenepoel om dat te bereiken.
