VATICAANSTAD – In een historisch moment voor de Katholieke Kerk en de wereld steeg vandaag witte rook op uit de schoorsteen van de Sixtijnse Kapel, wat de verkiezing van een nieuwe paus aankondigde. De Amerikaanse kardinaal Robert Prevost is gekozen tot de 267e paus en neemt de naam Paus Leo XIV aan. De aankondiging, gedaan met de traditionele Latijnse woorden “Habemus Papam”, werd met daverend applaus ontvangen door tienduizenden mensen op het Sint-Pietersplein.
Kardinaal Jean-Louis Tauran, in zijn rol als protodiaken, verscheen kort na 19.00 uur lokale tijd op de centrale loggia van de Sint-Pietersbasiliek om de aankondiging te doen. Enkele ogenblikken later verscheen Paus Leo XIV, glimlachend en hartelijk zwaaiend naar de juichende menigte. In traditionele witte pauselijke gewaden gaf hij zijn eerste Urbi et Orbi-zegen, waarin hij vrede en eenheid afriep voor een verdeelde wereld.
Paus Leo XIV, 69 jaar oud, komt uit Chicago, Illinois, en is daarmee de eerste in de Verenigde Staten geboren paus in de tweeduizendjarige geschiedenis van de Kerk. Als lid van de augustijnerorde staat hij al lang bekend om zijn diep pastorale instelling, theologische scherpzinnigheid en inzet voor mondiale verbinding. Voor zijn verkiezing was hij prefect van het Dicasterie voor Bisschoppen onder Paus Franciscus, een functie waarin hij veel invloed had op het toekomstige leiderschap van de Kerk.
De verrassende verkiezing van een Amerikaanse kardinaal weerspiegelt de groeiende wereldwijde aanwezigheid van de Kerk, met name op het westelijk halfrond, waar het katholicisme zich dynamisch blijft ontwikkelen. Veel Vaticaan-analisten zien de keuze voor Leo XIV als een bewuste stap richting vernieuwing en eenheid, te midden van toenemende spanningen binnen de wereldkerk.
In zijn eerste toespraak sprak Paus Leo XIV de gelovigen toe in het Italiaans, Engels en Spaans. Hij uitte dankbaarheid, nederigheid en toewijding aan het dienen van “de gehele kudde van Christus met liefde en barmhartigheid.” Hij benadrukte het belang van luisteren, verzoening en het samen optrekken met de gemarginaliseerden in de wereld. “De Kerk,” zei hij, “moet een brug zijn, geen muur.”
Volgens berichten bereikten de kardinalen al na vier stemrondes een consensus — een ongebruikelijk snelle beslissing die door ingewijden wordt toegeschreven aan Prevosts reputatie als verzoener. Zijn kalme aard, gecombineerd met zijn missie-ervaring in Latijns-Amerika en zijn brede theologische achtergrond, maakten hem tot een overtuigende keuze voor een Kerk die zich staande moet houden in een moderne wereld.
Gedurende de dag stroomde het Sint-Pietersplein vol met pelgrims en toeristen die vol spanning wachtten op het rooksignaal. Zodra de witte rook zichtbaar werd, luidden overal in Rome de klokken en verspreidde het nieuws zich razendsnel via sociale media en televisie, terwijl miljoenen wereldwijd toekeken naar dit historische moment.
De reacties van wereldleiders en religieuze vertegenwoordigers volgden snel. De president van de Verenigde Staten, de aartsbisschop van Canterbury en leiders van diverse geloofstradities feliciteerden hem hartelijk en noemden de verkiezing “een hoopvolle stap voor interreligieuze dialoog en wereldvrede.”
Paus Leo XIV staat nu voor een uitdagende taak: het herstellen van vertrouwen in kerkelijke instellingen, het aanpakken van wereldwijde crises zoals klimaatverandering en migratie, en het leiden van katholieke gemeenschappen in een tijd van veranderende morele opvattingen. De eerste signalen wijzen erop dat hij deze kwesties met een combinatie van traditie en vernieuwing wil benaderen.
Toen de avond viel over Vaticaanstad bleven de lichten in de Sint-Pietersbasiliek branden, als symbool voor een nieuw hoofdstuk in de geschiedenis van de Katholieke Kerk. Met Paus Leo XIV aan het roer voelen veel gelovigen zich vervuld van hernieuwde hoop, geloof en nieuwsgierigheid naar wat de toekomst brengt voor deze Amerikaans-geboren herder van de universele Kerk.